Volkssterrenwacht De Jager - Texel
  Het laatste nieuws:
Lezing door Prof. Ed v/d Heuvel (Universiteit van Amsterdam) – 5 april 2024 20:00 uur Sterrenzaal bij Ecomare
Titel: Het in kaart brengen van de zuidelijke sterrenhemel en de Nederlandse ontdekking van Australië

Samenvatting: Op 2 april 1595 vertrokken vier schepen vanaf de rede van Texel voor de eerste “Schipvaert” naar Indië, onder leiding van Cornelis de Houtman en o.m. diens broer Frederick en Pieter Keyser.
Een belangrijke inspirator voor deze reis was Petrus Plancius, een uit Brussel gevluchte Calvinistische dominee, geograaf, cartograaf en astronoom. Vóór het vertrek gaf hij Pieter Keyser en enkele andere zeelieden instructies in het meten van de posities en helderheden van sterren en droeg hen op om tijdens de reis de zuidelijke sterrenhemel in kaart te brengen. Pieter Keyser bracht als eerste nauwkeurig de posities van 135 heldere sterren rond de zuidelijke hemelpool in kaart, daarbij geassisteerd door Frederick de Houtman, die na de dood van Keyser hiermee doorging. Bij terugkeer gaf de Houtman de door Keyser gemeten posities en helderheden van de 135 sterren aan Plancius, die ze rangschikte in 12 door hem naamgegeven nieuwe sterrenbeelden. Deze sterrenbeelden en hun namen worden ook tegenwoordig nog altijd gebruikt. Op een volgende reis werd Frederick de Houtman in 1599 gevangen genomen door de Sultan van Atjeh, terwijl zijn broer Cornelis sneuvelde. Tijdens zijn twee jaar gevangenschap maakte hij het eerste Maleis-Nederlandse woordenboek en in de appendix van dit boek, dat in 1603 in Amsterdam gedrukt werd, nam hij de posities op van 303 zuidelijke sterren die hij, naar eigen zeggen, zelf gemeten had tussen 1595 en 1601 (107 ervan waren al aan Ptolemeaus bekend).
Het schip “Duijfken” dat aan de eerste Schipvaert had meegedaan, maakte een latere reis richting Nieuw Guinea onder leiding van Willem Janszoon. In 1606 zette zijn bemanningsleden voet aan wal in Australië, als eerste Europeanen ooit. In de eeuw hierna werd door Nederlandse schippers een groot deel van de kust van van dit “Nieuw Holland” in kaart gebracht. Abel Tasman ontdekte in 1642 op zoektocht naar een zeeweg naar Chili het eiland Tasmanië en Nieuw Zeeland.
Toegang € 5,00 inclusief koffie of thee. Donateurs en leerlingen OSG zijn gratis.
Aanmelden of reserveren is niet nodig.

Reservering voor: Kijkavond op 23 januari 2020
aangemeld met het Emailadres: